Öğrenme Farklılıkları: Disleksi – Disgrafi – Diskalkuli – Dispraksi
Disleksi (Okuma Güçlüğü)
Tanım: Normal zekâya sahip bireylerde görülen, özellikle okuma ve yazma alanında yaşanan özgül öğrenme güçlüğüdür.
Belirtiler:
- Harfleri ters/yanlış algılama
- Satır atlama, kelimeyi eksik ya da ekleyerek okuma
- Okuma hızının yaşıtlarına göre yavaş olması
- Okuduğunu anlamada zorlanma
Dikkat Çekici Yönleri:
- Güçlü görsel hafıza
- Hayal gücü ve yaratıcılık
- Problem çözmede farklı bakış açıları
- Sanat, tasarım ve üç boyutlu düşünmede başarılı olmaları
Disgrafi (Yazma Güçlüğü)
Tanım: Bireyin düşüncelerini yazıya aktarmada zorlandığı, yazılı anlatım becerilerinde görülen öğrenme güçlüğüdür.
Belirtiler:
- Yazının okunaksız ve dağınık olması
- Satırda hizalanamama, harfleri farklı boyutlarda yazma
- İmlâ ve noktalama kurallarında sık hata yapma
- Yazarken çabuk yorulma, yazmaktan kaçınma
Dikkat Çekici Yönleri:
- Konuşarak kendini ifade etmede güçlüdür
- Görsel anlatım ve teknoloji destekli iletişimde başarılıdır
- Pratik ve yaratıcı çözümler bulabilirler
Diskalkuli (Matematik Güçlüğü)
Tanım: Bireyin sayıları, işlemleri ve matematik kavramlarını öğrenmede zorlanmasıdır.
Belirtiler:
- Sayıları karıştırma, basamak değerlerini anlamada güçlük
- Toplama, çıkarma, çarpma ve bölme işlemlerinde zorlanma
- Çarpım tablosunu öğrenmede güçlük
- Saat, takvim, para gibi günlük yaşam becerilerinde zorlanma
Dikkat Çekici Yönleri:
- Soyut düşünme becerisi yüksek olabilir
- Yaratıcılık, hayal gücü ve sosyal alanlarda öne çıkarlar
- Sözel ve görsel alanlarda güçlü performans gösterebilirler
Dispraksi (Motor Planlama ve Koordinasyon Güçlüğü)
Tanım: Motor hareketlerin planlanması, organize edilmesi ve koordinasyonunda yaşanan güçlüktür.
Belirtiler:
- Denge ve koordinasyonda zorluk
- Ayakkabı bağlama, düğme ilikleme, makas kullanma gibi ince motor becerilerde güçlük
- Spor aktivitelerinde zorlanma, beceri farkı
- Günlük işlerde sakarlık olarak algılanabilen durumlar
Dikkat Çekici Yönleri:
- Sanat, müzik ve teknolojide üretken olabilirler
- Yaratıcılıklarını farklı alanlarda gösterebilirler
- Azim ve sabırla geliştikçe güçlü sosyal beceriler kazanabilirler
Öğretmenler İçin Önemli Mesaj
Bu farklılıklar bir zekâ geriliği değil, beynin farklı öğrenme yollarını tercih etmesidir. Farklılık yaşayan öğrenciler özel destek, sabır ve bireyselleştirilmiş eğitim ile büyük başarılar gösterebilirler. Görevimiz; onların güçlü yönlerini keşfetmelerine fırsat vermek, öğrenme yolculuklarını desteklemektir.