Özel Öğrenme Güçlüğü (ÖÖG) Hakkında Bilgilendirme
Özel Öğrenme Güçlüğü Nedir?
Özel Öğrenme Güçlüğü (ÖÖG), çocukların zeka düzeyleri normal ya da normalin üzerinde olmasına rağmen okuma, yazma, matematik, dikkat veya algı süreçlerinde akranlarına göre belirgin zorluklar yaşaması durumudur.
Bu güçlükler, beynin bilgiyi işleme biçiminden kaynaklanır ve her çocukta farklı şekilde ortaya çıkar. Disleksi (okuma güçlüğü), disgrafi (yazma güçlüğü), diskalkuli (matematik güçlüğü) en sık karşılaşılan özel öğrenme güçlüğü türleridir.
- Özel Öğrenme Güçlüğü zeka geriliği, görme-işitme yetersizliği veya psikolojik bir bozukluk değildir.
- Doğru eğitim ve destekle bu çocuklar akademik ve sosyal hayatlarında başarılı olabilirler.
Özel Öğrenme Güçlüğünün Türleri
1. Disleksi (Okuma Güçlüğü)
- Harfleri/rakamları ters görme veya yazma
- Okuma hızının yavaş olması
- Okuduğunu anlamada zorluk
- Sesleri-heceleri ayırt etmekte güçlük
2. Disgrafi (Yazma Güçlüğü)
- Yazarken harf atlama, ekleme veya karıştırma
- Yazının okunaksız olması
- Cümle kurarken kelimeleri eksik yazma
- Yazılı anlatımda fikirleri düzenleyememe
3. Diskalkuli (Matematik Güçlüğü)
- Rakamları öğrenmede, akılda tutmada zorluk
- Dört işlemde hata yapma
- Çarpım tablosunu öğrenmede güçlük
- Problem çözmede ve mantıksal ilişkileri kurmada zorlanma
Belirtiler Ne Zaman Ortaya Çıkar?
Özel öğrenme güçlüğü genellikle ilkokulun ilk yıllarında fark edilir. Ancak bazı ipuçları okul öncesi dönemde de gözlemlenebilir:
Okul Öncesinde
- Konuşmanın geç başlaması
- Kafiye yapma ve şarkı söylemede zorluk
- Renkleri, yönleri (sağ-sol) öğrenmede gecikme
- Dikkat süresinin kısa olması
İlkokul Döneminde
- Okumayı öğrenmede yaşıtlarının gerisinde kalma
- Yazarken harf/rakam karıştırma
- Basit matematik işlemlerinde zorlanma
- Ödev yaparken aşırı zaman harcama
- Akademik başarı ile zeka arasında fark olması
Neden Erken Tanı ve Eğitim Önemli?
- Akademik başarısızlık hissi yaşayabilir.
- Özgüven kaybı ve kaygı bozuklukları gelişebilir.
- Sosyal ilişkilerde içine kapanma veya agresyon görülebilir.
Erken tanı ve bireyselleştirilmiş eğitim desteği, çocuğun güçlü yönlerini keşfetmesini ve eğitim hayatında başarılı olmasını sağlar.
Kurumumuzda Uygulanan Destekler
- Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı (BEP): Çocuğun ihtiyaçlarına özel ders planları hazırlanır.
- Çoklu Duyusal Öğrenme Yöntemleri: Görsel, işitsel ve kinestetik materyaller ile öğrenme desteklenir.
- Disleksi, Disgrafi, Diskalkuli Eğitimleri: Özel materyaller, oyunlar ve bilgisayar destekli programlarla öğrenme kolaylaştırılır.
- Dikkat ve Algı Çalışmaları: Çocuğun odaklanma becerilerini artıracak etkinlikler uygulanır.
- Aile Rehberliği: Ailelere evde kullanabilecekleri pratik yöntemler ve destekleyici öneriler sunulur.
Kurumumuzdaki Özel Öğrenme Güçlüğü Programının Eğitim Hedefleri
1. Okuma Becerileri
- Harf-ses eşleştirmelerini doğru yapar.
- 2–3 heceli kelimeleri akıcı bir şekilde okur.
- Basit cümleleri anlam bütünlüğünü bozmadan okur.
- Okuduğu kısa bir metnin ana fikrini ifade eder.
2. Yazma Becerileri
- Harfleri doğru yönde ve okunaklı yazar.
- Sözcükleri eksiksiz ve doğru heceleyerek yazar.
- Noktalama işaretlerini uygun şekilde kullanır.
- Dikte edilen kısa cümleleri hatasız yazar.
3. Matematik Becerileri
- 0–100 arasındaki sayıları doğru okur ve yazar.
- 2 basamaklı sayılarla toplama ve çıkarma işlemlerini yapar.
- Çarpım tablosunu öğrenir ve uygular.
- Günlük yaşam problemlerini çözer.
4. Dikkat ve Bellek Becerileri
- Sözel yönergeleri sırasıyla takip eder.
- 10–15 dakika boyunca dikkatini verilen etkinliğe yoğunlaştırır.
- Görsel ve işitsel dikkat çalışmalarında doğru yanıt verir.
- Kısa süreli belleğini kullanarak 3–4 öğeyi sırasıyla hatırlar.
5. Sosyal ve Duygusal Beceriler
- Grup çalışmalarına katılır ve akranlarıyla iş birliği yapar.
- Başarılarını fark eder ve özgüven kazanır.
- Zorlandığı etkinliklerde yardım istemeyi öğrenir.
- Başarısızlık karşısında motivasyonunu sürdürür.
Özel Öğrenme Güçlüğü Programından Etkin Sonuç Almak İçin Yapılması Gerekenler
1. Öğrencinin Yapması Gerekenler
- Düzenli katılım: Derslere devam etmeli, süreci aksatmamalıdır.
- Sabırlı olma: Öğrenmenin biraz zaman alabileceğini kabul etmelidir.
- Etkin katılım: Soru sormalı, destek istemelidir.
- Ev çalışmaları: Verilen alıştırmaları aksatmamalıdır.
- Motivasyon: Küçük ilerlemeleri kutlamalıdır.
2. Ailenin Yapması Gerekenler
- Destekleyici yaklaşım: Çocuğu kıyaslamamak, sabırlı davranmak.
- Evde tekrar: Öğrenilen becerilerin evde oyunlarla pekiştirilmesi.
- Güçlü yönleri desteklemek: Sanat, spor, müzik gibi alanlarda teşvik etmek.
- Motivasyon ve özgüven: Küçük ilerlemeleri fark edip takdir etmek.
- Düzenli iletişim: Öğretmen ve uzmanlarla iş birliği yapmak.
3. Öğretmenin / Uzmanın Yapması Gerekenler
- BEP hazırlama: Bireyselleştirilmiş hedefler belirlemek.
- Çoklu duyu yaklaşımı: Görsel, işitsel ve kinestetik materyaller kullanmak.
- Aşamalı öğretim: Öğrenmeyi küçük adımlara bölmek.
- Olumlu pekiştirme: Çabayı ödüllendirmek.
- Aile iş birliği: Evde uygulanabilecek yöntemleri paylaşmak.
4. Ortam ve Süreç Desteği
- Sessiz, dikkat dağıtıcı unsurlardan arındırılmış bir ortam sağlamak.
- Kısa ama sık aralarla çalışma planlamak.
- İlerlemeyi düzenli olarak değerlendirmek ve programı güncellemek.
- Öğrenmeyi oyunlaştırmak ve eğlenceli materyallerle desteklemek.
Sonuç
Özel öğrenme güçlüğü yaşayan çocuklar, doğru yöntemlerle desteklendiğinde akranlarıyla aynı seviyeye gelebilir hatta güçlü yönleriyle öne çıkabilirler. Etkin sonuç almanın sırrı düzenli eğitim + aile desteği + sabır ve motivasyon üçlüsüdür.